MLM Kinh đoanh đa cấp có phải là sự lừa đảo?

Kinh doanh đa cấp (MLM) đã được nhiều nước công nhận và ban hành luật để quản lý hoạt động này.

Ngày 24 tháng 8 năm 2005, Việt Nam chính thực ban hành luật về Bán hàng đa cấp . Các văn bản ban hành bao gồm Luật Cạnh tranh năm 2004, Nghị định 110/2005/NĐ-CP ngày 24/08/2005 của Chính phủ về quản lý đối với hoạt động bán hàng đa cấp và Thông tư số 19/2005/TT-BTM của Bộ Thương mại ngày 08/11/2005 hướng dẫn một số nội dung của Nghị định 110/2005/NĐ-CP, Thông tư số 35/2011/BCT về sửa đổi một số điều của Thông tư số 19.

Theo điều 48 Luật Cạnh tranh, Cấm doanh nghiệp thực hiện các hành vi sau đây nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển dụng người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp:

Yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc, phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp (một số công ty lách luật bằng cách yêu cầu người tham gia ký vào đơn tự nguyện mua sản phẩm, tuy nhiên, dù là thế nào, phải mua sản phẩm để được tham gia đều là bất hợp pháp).

Không cam kết mua lại với mức giá ít nhất là 90% giá hàng hóa đã bán cho người tham gia để bán lại;
Cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc dụ dỗ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp, thông tin sai lệch về tính chất, công dụng của hàng hóa để dụ dỗ người khác tham gia.

Tuy nhiên có những hình thức lách luật có thể kể đến như sau:

Kinh doanh theo hình tháp ảo, không bán hàng, chỉ mời người vào mạng lưới,
Lợi dụng thương mại điện tử để bán gian hàng, không có hàng hóa lưu thông
Kinh doanh đa cấp, nhưng không tiến hành đăng ký nhận giấy phép để lách luật, không chịu sự điều chỉnh của luật về bán hàng đa cấp.

Lợi dụng mô hình biến tướng, đánh nhanh rút gọn, di chuyển địa bàn kinh doanh liên tục, đăng ký kinh doanh ở tỉnh này nhưng sang tỉnh khác hoạt động.
Quảng cáo sai sự thật và thực hiện sai những nội dung trong đề án.

Áp dụng mô hình nhị phân thoát bàn, có nghĩa là mỗi thành viên tham gia phải bỏ tiền ra mua một mã số sẽ được nhận một món hàng nào đó và tiếp tục lôi kéo thêm nhiều người tham gia để nhận hoa hồng.

Tuy nhiên, trong trường hợp này, hàng hóa chỉ mang tính chất tượng trưng để lách luật, còn thực chất đây là hình thức huy động vốn, lấy tiền của người tham gia sau trả tiền cho người trước.